روش‌های اندازه‌گیری ارزش کسب شده

در این پادکست، دکتر علی واحدی دیز در ادامه پادکست قبلی تحت عنوان بلایی به نام “درصد تکمیل” به تشریح سایر روش‌های اندازه‌گیری ارزش کسب شده (EV Measurement Techniques) می‌پردازد. این روش‌ها عبارتند از روش مایلستونها/برهه‌های وزن‌دار (Weighted Milestone)، روش فرمول ثابت (Fixed Formula)، روش شمارش واحدهای معادل (Unites Completed) و واحدهای تکمیل شده (Equivalent Unit Complete).

✍️ یکی دیگر از روش‌های اندازه‌گیری ارزش کسب شده روش Weighted Milestone یا روش مایلستونها یا برهه‌های وزن‌دار هست که یکی از مناسب‌ترین روش‌هاست. بکارگیری این روش در بسته‌های کاری که بزرگی آنها بیش از 2 دوره ارزیابی عملکرد باشند – دوره ارزیابی عملکرد یعنی فواصل زمانی که شما پروژه‌تان را ارزیابی عملکرد می‌کنید که در پروژه‌های کوچک معمولا هفتگی و در پروژه‌های بزرگ معمولا دو هفته یکبار و یا ماهانه می‌باشد – توصیه می شود. خوب این روش دقت بسیار بالایی دارد بحث ها و چالش‌های روش Percent Complete را ندارد. اما یکی از سختی‌های این روش آنست که باید در ابتدای پروژه بین تیم فنی و تیم برنامه ریزی و کنترل پروژه یک هماهنگی و همکاری بسیار قوی وجود داشته باشد و آنهابر روی وقایع مهم و یا برهه ها و یا Milestoneها توافق کنند و همچنین در مورد وزن های آنها با هم اتفاق نظر داشته باشند. اگر این همکاری و این زحمت در ابتدای کار صورت بگیرد لذتش را همه تیم پروژه در ادامه خواهند برد.

✍️ روش بعدی روش XY هست.در روش XY شما برای شروع کار درصد X را در نظر می گیرید و در طول اجرا هر چند ما پیشرفت فیزیکی را داریم اما هیچ ارزشی محسوب نمی شود و در انتها ما بقی ارزش ثبت می شود بهترین مثال، مثال آموزش می باشد مثلا من وقتی وارد سازمان ها می شوم قراردار که با هم می بندیم ممکن است پیشنهاد کنم که پیش پرداختی انجام شود مثلا 20% و مابقی آن پس از دوره 5 یا 10 یا 20 روزه و در انتهای کار پرداخت می شود این یعنی آنکه براساس پیشرفت روزانه ارزش محاسبه نمی شود بلکه براساس شروع و پایان کار و تحویل دستاورد های کار ارزش محاسبه می شود.مثال دیگر روش XY خریدها هستند شما برای خرید خارجی 10% پول گشایش اعتبار را پرداخت می کنید پس از تحویل جنس در محل مورد توافق مابقی را پرداخت می کنید. روش XY معمولا برای بسته های کاری که کمتر از 2 دوره ارزیابی عملکرد باشند مورد استفاده قرار می گیرد یعنی برای بسته های کاری کوچک.

✍️ روش بعدی روش ترکیب درصد تکمیل و برهه های وزن دار می باشد. همونقدر که روش درصد تکمیل باز و سهل‌گیرانه و بدون حساب و کتاب هست، روش برهه های وزن‌دار خیلی سخت‌گیرانه و خشک برخورد می‌کند. ترکیب این دو می‌تواند ترکیبی زیبا و قشنگ را به شما ارائه کند. به این صورت که شما Milestoneها و وزن‌های آنها را تعریف می‌کنید و به تیم پروژه و عوامل اجرایی اجازه می‌دهید درصد تکمیل تا مقدار Milestone اول به شما ارائه کنند. فرض بفرمایید که شما گفتید نصب سقف و ستون‌ها که انجام شود از نظر من 50% کار انجام شده است. تیم پروژه می تواند در 1 یا 2 ماه گذشته تا زیر 50% به شما گزارش عملکرد بدهد یعنی مثلاً 40%، 45%، 47%، 49.5%. اما به محض اینکه بگوید 50%، شما ازش می‌خواهید که باید حتما و حتما نصب سقف و ستون‌ها به طور کامل انجام شده باشد. در این صورت شما عدد 50 یا بالاتر از آن را از آنها می‌پذیرید. و همینطور عدد بعدی را تا مقداری قبول می‌کنید که به عدد Milestone بعدی برسید.

✍️روش آخر روش شمارش واحدها هست. روش شمارش واحدها یعنی اینکه شما کار انجام شده را به وسیله واحد مورد توافق شده بشمرید مثل بتن‌ریزی که واحد شمارش بتن‌ریزی را شما ممکن است متر مکعب بتن‌ریزی توافق کرده باشید، مثل دیوار چینی که متر مربع دیوار چینی را به عنوان واحد توافق کرده اید. روش شمارش واحدها به دو دسته شکسته می‌شه یعنی 1) شمارش واحدهای تکمیل شده و 2) شمارش واحدهای معادل.

📍 شمارش واحدهای تکمیل شده یعنی شما به کارهایی که انجام شده ولی هنوز ناقص و اصطلاحا Work in Process هستند شما به آنها وزنی نمی‌دهید و آنها را محاسبه نمی‌کنید. برای بسته های کاری کوچک این روش یعنی شمارش واحدها خوب است و خیلی مشکلی به وجود نمی‌آورد.

📍 اما برای بسته های کاری بزرگتر و طولانی‌تر، روش شمارش واحدهای تکمیل شده ممکن است خیلی سخت‌گیرانه باشد. در این صورت توصیه می‌شود که از روش شمارش واحدهای معادل استفاده کنید. یعنی ممکن که شما در اون مثال بتن ریزی به حجمی از قالب که به بتن ریزی منجر نشده یه مقداری به آن وزن بدهید و معادلش را محاسبه کنید و ارزش کار انجام شده را براساس آن اندازه گیری کنید.

در پایان توجه شما را به نتیجه گیری پایانی جلب میکنم:

هیچکدام از روشهای ذکر شده بهترین روش برای همه کارها در همه پروژه‌‎ها نیستند، این ما هستیم که باید با اشراف به این روش‌ها، بهترین آنها را برای هر یک از بسته‌های کاری پروژه‌مان انتخاب کنیم.

ممنون از اینکه همراه ما هستید و ما را از سوالات و نظرات خود آگاه می‌کنید.🙏